Viðtal við Björn Jón Bragason birtist í sunnudagsblaði Morgunblaðsins, 15. júlí 2012.
Björn Jón Bragason, framkvæmdastjóri Samtaka kaupmanna og fasteignaeigenda við Laugaveg, var í viðtali í sunnudagsblaði Morgunblaðsins hinn 15. júlí. Hér að neðan má lesa viðtalið í heild sinni:
Stuttmynd Björns Jóns um hnignun verslunar í miðborginni
Stuttmynd um þróunar verslunar í miðborg Reykjavíkur hefur vakið mikla athygli á netinu undanfarið, en myndin ber heitið „Hvað varð um allar búðirnar?“ Í myndbandinu fer Björn Jón Bragason, verslunarmaður og sagnfræðingur, um miðborgina og kynnir fyrir áhorfendum hvernig stórar verslanir eru horfnar úr miðborginni og hverjar séu ástæður þess. En myndbandið vann Björn Jón í samstarfi við Ingvar Hauk Guðmundsson kvikmyndagerðarmann.
Í samtali við Sunnudagsblaðið segir Björn Jón að kveikjan að myndbandinu hafi verið starf hans með hópi kaupmanna við Laugaveginn sem hefðu viljað vekja athygli á þeirri eyðileggingu sem ýmsar aðgerðir borgaryfirvalda hefðu haft á verslun í miðborginni, en kaupmenn við Laugaveginn stofnuðu með sér samtök nú á vordögum. „Austurstræti var hér á árum áður glæsilegasta verslunargata landsins og þar í grennd voru fjölmargar af stærstu verslunum landsins, en Kvosin var þá miðpunktur verslunar í Reykjavík. Lokun Austurstrætis fyrir bílaumferð 1973 gerði endanlega útaf við verslun á þessu svæði.“ Segir Björn Jón og bætir við: „Síðan þá hefur hnignun miðborgarinnar haldið áfram, stöðugur viðskiptaflótti er af svæðinu, nánast öll stór fyrirtæki í verslun og þjónustu hafa horfið á braut síðustu áratugi, en áður fyrr voru mörg af stærstu fyrirtækjum landsins með höfuðstöðvar sínar í miðborginni.“
Björn rekur í myndbandinu hvernig hnignunin haldi stöðugt áfram, öll verslun sé horfin af Hverfisgötunni og Laugavegurinn, aðalverslunargata borgarinnar sé varla svipur hjá sjón – langflestar stórverslanir séu farnar af götunni. Þar er engin húsgagnaverslun lengur, engin hljómtækjaverslun, engin íþróttavöruverslun og aðeins fáeinar tískuvöruverslanir eftir. Björn nefnir að fjölmargar verslanir séu komnar inn í Kringlu og inn við Skeifu og Síðumúla þar sem aðgengið sé betra og þá hafi fasteignaeigendum í miðborginni verið gert erfitt fyrir að byggja myndarlegt verslunarhúsnæði, en á seinni árum hafi húsafriðunarárátta gengið út í öfgar.
„Nú um stundir gætir líka mikils haturs á fjölskyldubílnum í borgarkerfinu og borgaryfirvöld gera flest til að amast við bílum í miðborginni, loka götum, fækka bílastæðum o.s.frv. Staðreyndin er samt sú að mikill meirihluti borgarbúa kýs að ferðast um í sínum bíl og ef hann kemst ekki leiðar sinnar þá leitar hann annað eftir verslun og þjónustu. Skert aðgengi dregur óhjákvæmilega úr viðskiptum, en kaupmenn við Laugaveg eiga í samkeppni við önnur verslunarsvæði á höfuðborgarsvæðinu, þar sem borgaryfirvöld rukka ekki fyrir að lagt sé í stæði og hægt er að aka upp að dyrum.“ Björn nefnir í myndbandinu að lokun Laugavegar fyrir bílaumferð geti hæglega orðið banabiti verslunar við götuna, en er ekki hér of djúpt í árinni tekið?
„Nei, við höfum horft upp á það í nágrannalöndum okkar, til að mynda í Bretlandi að heilu miðborgirnar hafa dáið drottni sínum og þá erum við að tala um borgir mun fjölmennari en Reykjavík, þar sem ekkert blasir við nema auðir búðargluggar eða verslunarpláss þar sem búið er að birgja fyrir glugga. Og þar í landi leita menn leiða til að færa líf í miðborgirnar, en lykilþáttur í því er að bæta aðgengi, til dæmis með því að fella niður gjaldskyldu í útjöðrum miðborga, lækka bílastæðagjöld eða afnema þau hreinlega og hafa bílastæðaklukkur í staðinn.“ Björn nefnir líka að með lokun götunnar sé vegið gróflega að ferðafrelsi aldraðra og öryrkja, en margir viðskiptavinir verslana við Laugaveg eru eldra fólk sem hefur engin tök á að ganga hundruð metra. Þá rúnturinn – hið gamla og sérstaða menningarfyrirbæri Reykvíkinga – eyðilagður með lokun Laugavegarins og Austurstrætis. – „Öllu virðist mega fórna til að svala duttlungum örfárra embættismanna og borgarfulltrúa“, segir Björn Jón og bætir við:
„Reykjavík er frábær borg til að búa í. Hér er gott samgöngukerfi, falleg og góð íbúðarhús, gríðarlega góð útivistarsvæði, sundlaugar, íþrottamannvirki og svo framvegis og framvegis, en við eigum einn laskaðan miðbæ, ef hann deyr endanlega verður borgin miklu fátækari. En það eru sannarlega til leiðir til að hefja verslun í miðborginni til vegs og virðingar á nýjan leik, en til þess að svo megi verða þurfa borgaryfirvöld að hlusta á raddir þeirra kaupmanna sem hvað mesta reynslu hafa í miðborginni og hætta að tálma aðgengi borgararanna að verslunum og hætta að amast við uppbyggingu verslunar- og skrifstofuhúsnæðis sem hæfir 21. öldinni.“
